บทคัดย่อ
คาร์บาพีเนม (carbapenems) เป็นหนึ่งในกลุ่มยาปฏิชีวนะที่มี β-lactam ring อยู่ในโครงสร้างหลัก (β-lactam antimicrobial agents) ซึ่งมีประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อแบคทีเรียโดยออกฤทธิ์ได้กว้างครอบคลุมทั้งเชื้อแกรมบวกและแกรมลบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับเชื้อแบคทีเรียดื้อยาบางชนิด ในการพัฒนายากลุ่มนี้เริ่มมาจากการค้นพบ olivanic acid ซึ่งเป็นสารธรรมชาติที่ได้จากเชื้อแบคทีเรียแกรมบวก และมีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ β-lactamase จนกระทั่งนำมาสู่การค้นพบ thienamycin ที่ถือว่าเป็นยาปฏิชีวนะกลุ่มคาร์บาพีเนมตัวแรกที่มีประสิทธิภาพ แต่ยังมีข้อจำกัดบางประการในแง่ของความคงตัวซึ่งมีสาเหตุมาจากโครงสร้างทางเคมี ด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่มาของการพัฒนาและการค้นพบยาอื่นๆ ตามมาในภายหลัง จนกระทั่งได้ยาที่มีประสิทธิภาพดี มีความคงตัวดี และมีความปลอดภัยมากขึ้น ทั้งนี้ยาแต่ละตัวมีทั้งข้อดีและข้อจำกัดที่แตกต่างกัน ซึ่งสามารถใช้ความรู้ทางด้านเคมีของยามาประกอบการอธิบายได้อย่างสมเหตุผล