เภสัชพันธุศาสตร์ (Pharmacogenomics หรือ Pharmacogenetics) เป็นหนึ่งองค์ประกอบของการแพทย์แบบจำเพาะบุคคล (Precision medicine) ที่มุ่งเน้นในการศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพันธุกรรมในแต่ละบุคคลที่ส่งผลต่อการตอบสนองยา ทั้งในด้านการได้รับประสิทธิผลจากการใช้ยา และการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา โดยอาการไม่พึงประสงค์จากยาที่พบมากที่สุดได้แก่ อาการทางผิวหนัง หรือผื่นแพ้ยา (cutaneous adverse drug reactions, CADRs) ซึ่งมีระดับความรุนแรงที่แตกต่างกันตั้งแต่อาการไม่รุนแรง จนถึงผื่นที่มีอาการรุนแรง ซึ่งในปัจจุบันได้มีการค้นพบว่าการเกิดผื่นแพ้ยาทางผิวหนังชนิดรุนแรงที่เกิดจากยาบางชนิด มีความสัมพันธ์อย่างมากกับลักษณะทางพันธุกรรมของยีน human leukocyte antigen (HLA) จากการศึกษาวิจัยที่ผ่านมาพบว่ายาแดพโซนสามารถทำให้เกิด dapsone hypersensitivity syndrome (DHS) ประมาณร้อยละ 0.5 – 3.6 จากกลุ่มผู้ป่วยที่รับประทานยาดังกล่าว และเป็นสาเหตุการเสียชีวิตประมาณร้อยละ 9.9 การศึกษาทางด้านเภสัชพันธุศาสตร์ที่เกี่ยวกับยาแดพโซนพบว่ายีน HLA-B*13:01 มีความสัมพันธ์อย่างมากกับการเกิด dapsone-induced hypersensitivity reactions (DIHRs) ในกลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อนชาวจีนที่รับประทานยาแดพโซน ซึ่งยีน HLA-B*13:01 มีการกระจายตัวร้อยละ 6.95 ในกลุ่มประชากรไทย ดังนั้นยีน HLA-B*13:01 จึงสามารถประยุกต์ใช้ในการตรวจเพื่อป้องกันการเกิดผื่นแพ้ยาทางผิวหนังชนิดรุนแรงจากยาแดพโซน และเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษาผู้ป่วย

1. เพื่อเป็นการเพิ่มพูนความรู้ในแง่ของเภสัชพันธุศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับการแพ้ยา
2. สามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ติดตามผลการใช้ยาในผู้ป่วย

เภสัชพันธุศาสตร์ การแพ้ยา Pharmacogenomics, Precision medicine, Dapsone, HLA-B*13:01

ลงทะเบียนออนไลน์ผ่านแบบฟอร์ม URL: https://forms.gle/KGP8UGPxQULQ9KUC7 โดยไม่มีค่าใช้จ่ายในการลงทะเบียน หากมีข้อสงสัยสามารถสอบถามทาง E-mail: rsucpe@rsu.ac.th