ลักษณะทางพันธุกรรม (genotype) เป็นปัจจัยที่กำหนดลักษณะการแสดงออกของร่างกาย (phenotype) เช่น สีผิว สีผม ส่วนสูง โดยในกลุ่มประชากรหนึ่งๆ จะพบความแตกต่างของการแสดงออกเหล่านี้ได้จากความแปรผันของลักษณะทางพันธุกรรม (genetic variation) นอกจากลักษณะทางกายภาพที่แตกต่างกันแล้ว งานวิจัยหลายฉบับแสดงให้เห็นว่าความแปรผันทางพันธุกรรมสามารถส่งผลต่อการตอบสนองต่อยาที่แตกต่างกันได้เช่นกัน และการทราบลักษณะทางพันธุกรรมสามารถช่วยการตัดสินใจในการเลือกยาหรือปรับขนาดยาเพื่อให้เกิดความปลอดภัยแก่ผู้ป่วยได้ ซึ่งองค์ความรู้ด้านความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะทางพันธุกรรมและการตอบสนองต่อยานี้มีชื่อเรียกเฉพาะว่า “เภสัชพันธุศาสตร์ (pharmacogenetics)” ดังนั้นเภสัชกรซึ่งเป็นบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญด้านยามักได้รับความไว้วางใจให้เป็นหนึ่งในผู้ที่มีส่วนร่วมในการนำองค์ความรู้ทางด้านเภสัชพันธุศาสตร์มาประยุกต์ใช้ในการบริบาลทางเภสัชกรรม ซึ่งในประเทศไทยได้ริเริ่มการนำความรู้เภสัชพันธุศาสตร์มาใช้ในงานบริการแล้วสำหรับการตรวจคัดกรองยีน HLA-B*1502 เพื่อหลีกเลี่ยงการแพ้ยาชนิดรุนแรง (severe cutaneous adverse reactions; SCARs) ในผู้ที่เพิ่งเริ่มใช้ยา carbamazepine เป็นครั้งแรก ซึ่งสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ได้เพิ่มสิทธิประโยชน์ในการตรวจคัดกรองยีนชนิดนี้ให้แก่ประชาชนไทยทุกคนตั้งแต่ต้นปีพ.ศ. 2562 ซึ่งความเปลี่ยนแปลงนี้มีแนวโน้มที่จะมีผู้ป่วยเข้ารับการตรวจคัดกรองยีนมากขึ้นและเภสัชกรจะมีบทบาทเกี่ยวข้องกับการใช้ยาที่ต้องอาศัยข้อมูลลักษณะทางพันธุกรรมมากขึ้นในเร็วๆ นี้

1. เพื่อฟื้นฟูความรู้พื้นฐานด้านพันธุศาสตร์และเภสัชพันธุศาสตร์ที่จำเป็นต่อการปฏิบัติงาน
2. เพื่อให้เภสัชกรมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับรูปแบบของการประยุกต์ใช้เภสัชพันธุศาสตร์ในการปฏิบัติงานของเภสัชกร
3. เพื่อให้เภสัชกรสามารถแปลผลการตรวจยีนในเบื้องต้นและตัดสินใจเลือกยาหรือปรับขนาดยาจากผลตรวจยีนได้อย่างเหมาะสม

Pharmacogenetic, Adverse Reactions, Pharmaceutical care