บทคัดย่อ
ภาวะท้องผูกเรื้อรัง (chronic constipation) เป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญและพบบ่อยของประเทศ อาการที่เกิดขึ้นส่งผลรบกวนคุณภาพชีวิต และก่อให้เกิดความทุกข์ทรมานต่อผู้ป่วยได้ อีกทั้งยังทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ตามมา เช่น ริดสีดวงทวาร เกิดแผลหรือรอยฉีกรอบรูทวาร (anal fissure) และภาวะอุจจาระอัดแน่น (fecal impaction) การรักษาภาวะท้องผูกเรื้อรังอย่างเหมาะสมจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง โดยเฉพาะผู้ป่วยกลุ่มพิเศษ ได้แก่ ผู้ป่วยเด็ก ผู้ป่วยสูงอายุ หญิงตั้งครรภ์ ผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตบกพร่อง และผู้ป่วยที่มีการทำงานของตับบกพร่อง ซึ่งผู้ป่วยเหล่านี้มีสรีรวิทยาของร่างกายและการทำงานของอวัยวะต่างๆ ที่เปลี่ยนแปลงไป การรักษาภาวะท้องผูกเรื้อรังโดยเฉพาะการใช้ยาระบายในผู้ป่วยเหล่านี้จึงต้องใช้อย่างระมัดระวังและสามารถเลือกใช้ยาระบายที่มีประสิทธิภาพและความปลอดภัยสูงสุดแก่ผู้ป่วยแต่ละกลุ่มได้อย่างเหมาะสม บทความนี้จะกล่าวถึงหลักการรักษาผู้ป่วยภาวะท้องผูกเรื้อรังโดยเฉพาะการใช้ยาระบายในผู้ป่วยกลุ่มพิเศษต่างๆ