บทคัดย่อ
ปัจจุบันในท้องตลาดมียาสามัญ (generic drugs) และยาต้นแบบ (original drugs) ทั้งขนาดยาและรูปแบบยาจำนวนมากขึ้น ความรู้เกี่ยวกับชีวประสิทธิผล (bioavailability) และชีวสมมูล (bioequivalence) ของยาจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะต้องศึกษาและเข้าใจเพื่อเป็นการประเมินประสิทธิภาพของยาแต่ละชนิดในการนำมาใช้รักษาผู้ป่วย การศึกษาชีวประสิทธิผลของยาเป็นการศึกษาอัตราและปริมาณตัวยาสำคัญหรือโครงสร้างของส่วนที่ออกฤทธิ์ที่ถูกดูดซึมจากยาเข้าสู่กระแสเลือด และสามารถกระจายตัวไปยังบริเวณตำแหน่งของการออกฤทธิ์ เป็นการทำนายว่ายานั้นให้ผลการรักษาที่ดีหรือไม่ ส่วนการศึกษาชีวสมมูลเป็นการศึกษาความเท่าเทียมกันในประสิทธิภาพการรักษาของยาสามัญและยาต้นแบบ โดยยาจะมีชีวสมมูลกันเมื่อยานั้นมีความเท่าเทียมกันทางเภสัชกรรม (pharmaceutical alternatives) ซึ่งจะต้องมีตัวยาสำคัญ ขนาด ความแรง และรูปแบบยาเดียวกัน โดยเข้ามาตรฐานข้อกำหนดเหมือนกันหรือเทียบเท่ากัน และถ้ายาสามัญและยาต้นแบบมีค่าชีวประสิทธิผลเท่าเทียมกัน ยาสามัญนั้นก็จะมีประสิทธิผลและความปลอดภัยเช่นเดียวกันกับยาต้นแบบ