บทความวิชาการ
เครื่องสำอางจากข้าวเจ้า
ชื่อบทความ เครื่องสำอางจากข้าวเจ้า
ผู้เขียนบทความ รศ.ดร.ศรัณยู สงเคราะห์
สถาบันหลัก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
รหัสกิจกรรม 1004-1-000-007-06-2563
ผู้ผลิตบทความ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
การเผยแพร่บทความ ผู้ประกอบวิชาชีพทุกคน 
วันที่ได้รับการรับรอง 15 มิ.ย. 2563
วันที่หมดอายุ 14 มิ.ย. 2564
หน่วยกิตการศึกษาต่อเนื่อง 3 หน่วยกิต
บทคัดย่อ
ข้าวเจ้าหรือข้าวมีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Oryza sativa จัดเป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวที่เป็นอาหารหลักของประชากรแถบทวีปเอเชีย นอกจากจะใช้บริโภคเป็นอาหารแล้ว ข้าวและสารจากเมล็ดข้าวยังสามารถนำมาใช้ในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางต่างๆ โดยแบ่งสารจากเมล็ดข้าวที่นำมาใช้ในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางเป็น 4 ประเภทหลัก คือ 1) extract (สารสกัด) เช่น rice extract, rice germ extract, hydrolyzed rice bran extract และ hydrolyzed rice extract 2) oils, fatty acids, และ waxes เช่น rice bran oil, rice germ oil, rice bran acid, rice bran wax และ hydrogenated rice bran wax 3) brans, starches และ powders เช่น rice bran หรือ รำข้าว, rice starch และ rice germ powder และ 4) โปรตีน เช่น rice protein, hydrolyzed rice protein และ hydrolyzed rice bran protein สารจากข้าวแต่ละชนิดมีประโยชน์หรือหน้าที่แตกต่างกัน ตัวอย่าง rice bran oil และ hydrolyzed rice bran extract เป็น skin conditioning agent, ส่วน rice starch เป็นสารดูดซับ (absorbent) ซึ่งประโยชน์ที่หลากหลายนี้สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางสำหรับผิวและผม สารจากเมล็ดข้าวมีความปลอดภัยเมื่อประเมินจากองค์ประกอบและวิธีการทดสอบความปลอดภัยโดย Cosmetic Ingredient Review Expert Panel ของ สหรัฐอเมริกา อย่างไรก็ตามมีข้อควรระวังคือสารปนเปื้อนที่อาจเกิดจากกระบวนการผลิต โดยเฉพาะอย่างยิ่ง โลหะหนัก เช่น ตะกั่ว และ สารหนู
คำสำคัญ
Oryza sativa (rice), extracts, oils, fatty acids, waxes, brans, starches, proteins