บทคัดย่อ
การเกิด phlebitis และ extravasation เป็นภาวะแทรกซ้อนทางหลอดเลือดที่อาจเกิดขึ้นได้จากการที่ผู้ป่วยได้รับสารน้ำ หรือยาฉีดที่ใช้ในการรักษาภาวะผิดปกติที่เกิดขึ้นเมื่อผู้ป่วยมานอนโรงพยาบาล การเกิดภาวะแทรกซ้อนนี้อาจมีผลให้ผู้ป่วยต้องนอนรักษาตัวในโรงพยาบาลนานขึ้น หรือบางรายอาจถึงขั้นต้องสูญเสียอวัยวะ การเกิด phlebitis และ extravasation มีสาเหตุจากหลายปัจจัย เช่น ปัจจัยทางด้านร่างกายของผู้ป่วย ปัจจัยทางด้านทักษะของพยาบาล และปัจจัยทางด้านยา โดยความรุนแรงของการเกิดจะขึ้นอยู่กับชนิดของยา ขนาดยา ความเข้มข้นของยา บริเวณที่ให้ยา รวมไปถึงระยะเวลาที่ให้ยา[1] ดังนั้นหากเภสัชกรทราบถึงกลไก ประเภทของยา ชนิดยาที่มีความเสี่ยงในการเกิด phlebitis และ extravasation โดยบทความนี้มุ่งเน้นไปที่ยาฉีดที่ใช้ในผู้ป่วยที่นอนรักษาตัวในโรงพยาบาลที่ไม่ใช่ยา cytotoxic ทั้งนี้เพื่อให้เภสัชกรสามารถวางแนวทางร่วมกับทีมสหวิชาชีพเพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนดังกล่าวได้อย่างดี ส่งผลให้ผู้ป่วยปลอดภัยจากการใช้ยา
คำสำคัญ
phlebitis, extravasation, ยาฉีด, หลอดเลือดดำอักเสบ, ยารั่วออกนอกหลอดเลือด