บทนำ โรคซึมเศร้า (major depressive disorder) เป็นโรคทางจิตเวชที่พบบ่อย และเป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุข ซึ่งก่อให้เกิดภาวะทุพพลภาพได้ โดยตลอดช่วงอายุขัย (lifetime) สามารถพบโรคซึมเศร้าถึงร้อยละ 16.2 ของประชากรทั้งหมด ซึ่งจะพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย และพบได้ในทุกช่วงอายุ แต่จะพบมากที่สุดในช่วงวัยรุ่นและวัยทำงาน โรคซึมเศร้ามีแนวโน้มการเกิดโรคสูงขึ้นเรื่อยๆ การรักษาโรคซึมเศร้าอย่างมีประสิทธิภาพจึงมีความสำคัญยิ่ง โดยเฉพาะเรื่องของการใช้ยาต้านซึมเศร้า (antidepressants) ซึ่งถือเป็นการรักษาหลักในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า และเป็นองค์ความรู้ที่เภสัชกรชุมชนควรมีความรู้ความเข้าใจ เนื่องจากบทบาทของเภสัชกรชุมชนในผู้ป่วยโรคซึมเศร้าสามารถเป็นด่านแรกที่ช่วยคัดกรองอาการของโรคซึมเศร้าเพื่อแนะนำและส่งต่อไปรักษาที่สถานพยาบาล และยังสามารถให้คำแนะนำการใช้ยาต้านซึมเศร้าอย่างถูกต้องเพื่อเกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้ป่วย อีกทั้งยังเป็นการรองรับนโยบายร้านยาชุมชนอบอุ่นซึ่งจัดให้กลุ่มโรคจิตเวชเป็นหนึ่งในโรคเรื้อรังที่เภสัชกรชุมชนควรมีบทบาทในการดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้ บทความนี้จะเน้นถึงการสื่อสารและคัดกรองผู้ป่วยโรคซึมเศร้าในเบื้องต้น การรักษาโรคซึมเศร้าโดยใช้ยา ความรู้ทางเภสัชวิทยาของยาต้านซึมเศร้า และบทบาทของเภสัชกรชุมชนในการบริบาลทางเภสัชกรรมแก่ผู้ป่วยโรคซึมเศร้า

คำสำคัญ: โรคซึมเศร้า, ยาต้านซึมเศร้า, การบริบาลทางเภสัชกรรม, เภสัชกรชุมชน

www.pat.or.th