บทความวิชาการ
สารสำคัญและฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของพิกัดยาตรีผลา
ชื่อบทความ สารสำคัญและฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของพิกัดยาตรีผลา
ผู้เขียนบทความ ผศ.ดร.ภญ.ประสบอร รินทอง
สถาบันหลัก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
รหัสกิจกรรม 1009-1-000-004-12-2562
ผู้ผลิตบทความ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
การเผยแพร่บทความ ผู้ประกอบวิชาชีพทุกคน 
วันที่ได้รับการรับรอง 19 ธ.ค. 2562
วันที่หมดอายุ 18 ธ.ค. 2563
หน่วยกิตการศึกษาต่อเนื่อง 2.5 หน่วยกิต
บทคัดย่อ
ตรีผลาเป็นตำรับยาพื้นฐานของการแพทย์อายุรเวทอินเดียและมีประวัติการใช้ในการแพทย์แผนไทยมายาวนานและเป็นที่รู้จักแพร่หลาย ชื่อพิกัดมาจากคำว่า “ตรี” หมายถึง สาม และ “ผะ-ลา” หมายถึง ผล หมายถึงพิกัดที่ประกอบด้วยส่วนผลของพืช 3 ชนิดคือ สมอพิเภก, สมอไทยและมะขามป้อม เป็นพิกัดยาประจำฤดูร้อนที่ช่วยลดความร้อนภายในร่างกาย มีสรรพคุณรักษาสมดุลธาตุ เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยขับล้างพิษโดยเฉพาะระบบทางเดินอาหารและระบบเลือด สารสำคัญที่เป็นองค์ประกอบหลักในพิกัดตรีผลาคือ สารกลุ่มฟีนอลิกและแทนนิน แบ่งเป็น 4 กลุ่มหลักคือ 1. กรดเชบูลิกและสารกลุ่มอัลลาจิแทนนินชนิดที่มีกรดเชบูลิกในโครงสร้าง 2. สารกลุ่มอัลลาจิแทนนินชนิดที่ไม่มีกรดเชบูลิกในโครงสร้าง 3. กรดแกลลิกและสารกลุ่มแกลเลตเอสเทอร์ 4. กรดอัลลาจิก บทความนี้ได้กล่าวถึงฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาและสารออกฤทธิ์ของพิกัดตรีผลาได้แก่ ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ, แก้ท้องผูก, ลดระดับไขมันในเลือดและฤทธิ์ต้านแบคทีเรียและลดการอักเสบในช่องปาก
คำสำคัญ