บทคัดย่อ
การตรวจคัดกรองโรคมีวัตถุประสงค์เพื่อจำแนกผู้ที่มีโรคให้ได้รับการวินิจฉัยและรับการรักษาก่อนที่จะแสดงอาการของโรคโดยผู้ป่วยเริ่มมีพยาธิสภาพของโรคเกิดขึ้นแล้วแต่ยังไม่แสดงอาการ การตรวจคัดกรองอาจเป็นวิธีการตรวจทางคลินิก การตรวจทางห้องปฏิบัติการหรือการทดสอบอื่นๆ ดังนั้นเครื่องมือที่ใช้ในการตรวจคัดกรองโรคจึงต้องมีความถูกต้องแม่นยำ (accuracy) หมายถึง มีความสามารถแยกระหว่างผู้ที่มีความเสี่ยงกับผู้ที่ไม่มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรค และมีความเที่ยงตรง (precision) หมายถึง ผลจากการใช้เครื่องมือตรวจคัดกรองซ้ำหลายครั้งจะให้ผลใกล้เคียงเดิมเสมอ ความถูกต้องและแม่นยำประเมินจาก ความไว (sensitivity) ความจำเพาะ (specificity) ค่าทำนายผลบวก (positive predictive value) ค่าทำนายผลลบ (negative predictive value) และค่าความถูกต้องรวม (overall validity) การจัดให้มีการตรวจคัดกรองโรค ควรพิจารณาจากลักษณะจำเพาะของโรคนั้น ได้แก่ โรคนั้นเป็นปัญหาสาธารณสุขของประเทศ มีวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพ สามารถตรวจพบได้ในระยะก่อนมีอาการ วิธีการตรวจคัดกรองจะต้องปลอดภัย มีประสิทธิผลต่อต้นทุน และควรพิจารณาถึงผลดี ผลเสียของการตรวจคัดกรองโรค ตลอดจนประเด็นทางจริยธรรมที่เกี่ยวข้องกับการตรวจคัดกรองโรค