โรคอัลซไฮเมอร์ (Alzheimer’s disease) เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของกลุ่มอาการสมองเสื่อม โดยปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญคืออายุที่มากขึ้น ส่วนใหญ่มักไม่ทราบสาเหตุและไม่เกี่ยวกับกรรมพันธุ์ ทั้งนี้พบการผ่าเหล่าของยีนที่สร้างโปรตีน ทำให้มีการสร้าง beta-amyloid peptide ที่มีจำนวนกรดอะมิโน 42 ตัว มีลักษณะหนาแน่นกว่าปกติ ซึ่งเชื่อว่าเป็นพิษต่อสมอง และทำให้เกิดเซลล์สมองตาย สูญเสียการสื่อสารทาง synapse และสร้าง neurofibrillary tangles (NFTS) และ senile plaques (SPS) อาการของผู้ป่วยโรคอัลซไฮเมอร์แบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ mild, moderate และ severe โดยจะมีปัญหาด้านความจำและด้านพฤติกรรมหรืออารมณ์ที่รุนแรงขึ้นในแต่ละระยะ เช่น ขี้ลืม สูญเสียสมาธิ ประสาทหลอน เคลื่อนไหวช้าลง จนกระทั่งทำกิจวัตรประจำวันด้วยตนเองไม่ได้ โรคนี้วินิจฉัยโดยการซักประวัติและการตรวจร่างกายเป็นหลัก ร่วมกับการประเมินการทำงานของสมอง และอาจมีการตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อแยกจากโรคอื่น โรคอัลซไฮเมอร์ไม่สามารถป้องกัน และรักษาได้ แต่สามารถใช้ยาเพื่อช่วยประคับประคองอาการและชะลอการดำเนินของโรค ยาหลักที่ใช้คือยาในกลุ่ม centrally acting cholinesterase inhibitors (ChEIs) เพื่อเพิ่มระดับ acetylcholine ในสมอง และในผู้ป่วยระยะ moderate และ severe ยังมีการใช้ memantine ซึ่งเป็น partial NMDA antagonist นอกจากการใช้ยา ยังจำเป็นต้องดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารอาหารครบถ้วนและดูแลสุขภาพโดยรวม ไม่ให้เป็นโรคแทรกซ้อนอื่น ๆ เช่น ความดัน เบาหวาน หรือโรคติดเชื้อต่าง ๆ

โรคอัลซไฮเมอร์, Alzheimer’s disease, สมองเสื่อม, dementia, beta-amyloid peptide, centrally acting ch