บทคัดย่อ
การบริโภคปลาน้ำจืดดิบและปลาน้ำจืดดิบหมักเป็นปัจจัยสำคัญต่อการก่อกำเนิดมะเร็งท่อน้ำดีที่สัมพันธ์กับการเกิดมะเร็งตับ เหตุผลเชิงลึกเกิดจากการได้รับตัวอ่อนพยาธิใบไม้ในตับและเจริญเติบโตในทางเดินน้ำดีทั้งในและนอกตับ ซึ่งเป็นตัวสร้างพยาธิสภาพที่สำคัญร่วมกับเหตุปัจจัยอื่น โดยในปี พ.ศ.2559 องค์การอนามัยโลกได้ระบุว่ามะเร็งท่อน้ำดีและมะเร็งท่อน้ำดีตับที่เกิดจากพยาธิใบไม้ในตับ พบในบริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยสูงที่สุดในโลก พยาธิใบไม้ในตับสายพันธุ์ Opisthorchis viverrini เป็นสาเหตุสำคัญในการก่อกำเนิดมะเร็งท่อน้ำดีที่สัมพันธ์กับการเกิดมะเร็งตับในประเทศไทย ซึ่งแนวทางการป้องกันที่ดีที่สุด คือ การรับประทานเมนูอาหารจากปลาที่ปรุงสุกทุกชนิด หลีกเลี่ยงหรือเลิกการรับประทานอาหารที่มีส่วนผสมของปลาหมักแม้จะทำให้สุกแล้วก็ตาม สร้างพฤติกรรมการถ่ายอุจจาระอย่างถูกสุขลักษณะ และทำการตรวจสุขภาพประจำปีอย่างสม่ำเสมอ