บทคัดย่อ
โรคอ้วนคือภาวะที่มีการสะสมของไขมันในเนื้อเยื่อไขมันและร่างกายส่วนต่าง ๆ มากเกินเกณฑ์ปกติซึ่งเป็นปัญหาสำคัญของระบบสาธารณสุขของประชากรโลกในทุกประเทศรวมถึงประเทศไทยเนื่องจากโรคอ้วนเป็นสาเหตุหรือปัจจัยส่งเสริมการเกิดโรคร้ายแรงหลายชนิด เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคกระดูกและข้อ โรคของระบบประสาทและจิตเวช โรคผิวหนัง โรคมะเร็ง และ เพิ่มโอกาสเสียชีวิตจากสาเหตุต่าง ๆ เมื่อเทียบกับประชากรวัยเดียวกันที่ไม่มีโรคอ้วน1, 2 การประเมินเพื่อวินิจฉัยโรคอ้วนในทางทฤษฎีต้องการเครื่องวัดที่สามารถวิเคราะห์มวลไขมันในร่างกายได้ เช่น การถ่ายภาพคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (magnetic resonance imaging: MRI) หรือ การวัดการดูดกลืนรังสี (dual energy X-ray absorptiometry: DEXA) ซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูงและจำกัดเฉพาะในสถานพยาบาลที่มีความพร้อมเท่านั้น การวินิจฉัยโรคอ้วนในปัจจุบันจึงใช้การวัดทางอ้อมโดยวิธีที่ได้รับความนิยมมากที่สุดและมีการศึกษาที่แสดงถึงความสัมพันธ์ของผลการวัดวิธีนี้กับการเกิดโรคต่าง ๆ คือการคำนวณค่าดัชนีมวลกาย (body mass index: BMI)3