บทคัดย่อ
โรคลมชัก (Epilepsy) คือ ภาวะที่ผู้ป่วยมีอาการชักที่เข้าได้กับมีอาการชัก (seizure) หรือมี reflex seizure มากกว่า 2 ครั้ง โดยเกิดขึ้นห่างกันมากกว่า 24 ชั่วโมง อาการชักเกิดขึ้นโดยที่ไม่มีปัจจัยกระตุ้นชัดเจน (unprovoked factor) ได้รับการวินิจฉัยเป็นผู้ป่วยกลุ่ม epilepsy syndrome โดยสามารถแบ่งออกได้เป็น Focal seizures, Generalized seizures และ Unknown ผู้ป่วยโรคลมชักจำเป็นต้องได้รับการรักษาด้วยยากันชัก ซึ่งยากันชักโดยส่วนใหญ่กำจัดยาผ่าน cytochrome P450 ที่ตับโดยอาจเป็น enzyme inducer, enzyme inhibitor หรือsubstrate ของ cytochrome P450 ชนิดต่างๆ ทำให้สามารถเกิดอันตรกิริยาระหว่างยากันชัก และยารักษาโรคอื่นๆ ได้อีกด้วย ยา Valproic acid เป็นหนึ่งในยาที่แนวทางปฏิบัติแนะนำให้ใช้เป็นยาอันดับแรกในการรักษาทั้ง Focal seizures และ Generalized seizures และเป็นยาที่มีอันตรกิริยากับยาหลายชนิดเนื่องจากเป็น enzyme-inhibiting antiepileptic drugs อีกทั้งยังสามารถเกิดอันตรกิริยากับยากลุ่ม Carbapenem โดยกลไกการเกิดอันตรกิริยาไม่เกี่ยวข้องกับ cytochrome P450 หากผู้ป่วยโรคลมชักที่รับประทานยา Valproic acid เข้ารักษาตัวในโรงพยาบาลด้วยการติดเชื้อ หรือมีการติดเชื้อระหว่างการรักษาตัวในโรงพยาบาล อาจมีโอกาสได้รับยากลุ่ม Carbapenem การเกิดอันตรกิริยาจึงเป็นประเด็นสำคัญที่จะต้องจัดการ มีการศึกษารายงานว่าเมื่อผู้ป่วยได้รับยา Vaproic acid ร่วมกับยากลุ่ม Carbapenem พบว่าระดับยา Valproic acid ในเลือดของผู้ป่วยทุกรายลดลงต่ำกว่าระดับการรักษาอาจจะนำไปสู่การที่ไม่สามารถควบคุมอาการชักได้ คำแนะนำส่วนใหญ่จึงแนะนำให้หลีกเลี่ยงการรักษาด้วยยา Valproic acid กับยากลุ่ม Carbapenem ร่วมกัน หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกันแนะนำให้เพิ่มยากันชักชนิดอื่นชั่วคราวในช่วงที่ได้รับยา Valproic acid ร่วมกับยากลุ่ม Carbapenem
