บทคัดย่อ
ยาที่ใช้รักษาภาวะชักต่อเนื่องที่ดื้อต่อการรักษาตามแนวทางการรักษาในปัจจุบันมี 4 ชนิด ได้แก่ 1) Midazolam สามารถคุมอาการชักได้อย่างรวดเร็ว แต่มักเกิดการดื้อยาได้ง่าย ส่งผลให้ผู้ป่วยเกิดการชักซ้ำได้ 2) thiopental สามารถคุมอาการชักได้ดี การให้ยาอย่างต่อเนื่อง อาจส่งผลให้ยาออกฤทธิ์ได้ยาวนานขึ้นอันเนื่องมาจากการสะสมยาในร่างกาย ส่งผลให้ผู้ป่วยฟื้นคืนสติจากยาได้ช้า 3) propofol เป็นยาที่มีลักษณะทางเภสัชจลนศาสตร์ที่ดี แต่ต้องระมัดระวังการให้ยาอย่างยาวนาน รวมทั้งขนาดของยาต้องเหมาะสม เนื่องจากยาอาจทำให้เกิด propofol related infusion syndrome ที่เป็นเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ถึงแก่ชีวิตได้ นอกจากนี้ ยาทั้ง 3 ชนิดมีกลไกการออกฤทธิ์ผ่านตัวรับ GABA จึงมักพบอาการข้างเคียงด้านการกดระบบหมุนเวียนโลหิต โดยเฉพาะภาวะความดันโลหิตต่ำและการกดการหายใจ ซึ่งแตกต่างจาก 4) ketamine ที่ไม่ได้ออกฤทธิ์ผ่านตัวรับ GABA จึงไม่มีฤทธิ์กดระบบหมุนเวียนโลหิต แต่การใช้ยาในระยะยาวอาจทำให้เกิดพิษต่อระบบประสาท เภสัชกรผู้ซึ่งมีหน้าที่ดูแลการรักษาด้านยา จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ขะต้องทราบถึงข้อบ่งใช้ ประสิทธิภาพ ขนาดยา เภสัชจลนศาสตร์ เภสัชพลศาสตร์ อาการไม่พึงประสงค์จากยา รวมถึงการติดตามการรักษาอย่างสม่ำเสมอ เพื่อสามารถใช้ยาให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ผู้ป่วย
คำสำคัญ
Refractory status epilepticus, midazolam, thiopental, propofol, ketamine