บทความวิชาการ
เจลคุมกำเนิดสอดช่องคลอด (Vaginal contraceptive gel)
ชื่อบทความ เจลคุมกำเนิดสอดช่องคลอด (Vaginal contraceptive gel)
ผู้เขียนบทความ อ.ภญ.พิชาวีร์ โควเศรษฐพล และผศ.ดร.ภญ.ศรีรัตน์ กสิวงศ์ สำนักวิชาเภสัชศาสตร์
สถาบันหลัก สำนักวิชาเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
รหัสกิจกรรม 1016-1-000-003-05-2565
ผู้ผลิตบทความ สำนักวิชาเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
การเผยแพร่บทความ ผู้ประกอบวิชาชีพทุกคน 
วันที่ได้รับการรับรอง 25 พ.ค. 2565
วันที่หมดอายุ 24 พ.ค. 2566
หน่วยกิตการศึกษาต่อเนื่อง 2.5 หน่วยกิต
บทคัดย่อ
เจลคุมกำเนิดชนิดสอดช่องคลอดเป็นยาคุมกำเนิดที่ไม่มีส่วนประกอบของฮอร์โมนเพศ ประกอบด้วย lactic acid, citric acid และ potassium bitartrate ยาออกฤทธิ์คุมกำเนิดโดยเพิ่มความเป็นกรดในช่องคลอด ส่งผลยับยั้งการเคลื่อนไหวของอสุจิในช่องคลอดจึงมีผลคุมกำเนิดได้ วิธีการบริหารยาโดยการสอดเข้าทางช่องคลอด 1 หลอดก่อนมีเพศสัมพันธ์หรือภายใน 1 ชั่วโมงก่อนมีเพศสัมพันธ์ หากมีเพศสัมพันธ์มากกว่า 1 ครั้งต้องสอดยาเพิ่มอีก 1 หลอด ยาชนิดนี้ไม่สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้หากใช้หลังมีเพศสัมพันธ์ การคุมกำเนิดโดยใช้เจลสอดช่องคลอดสามารถใช้ร่วมกับการคุมกำเนิดวิธีอื่นได้ เช่น ยาเม็ดฮอร์โมนคุมกำเนิด ถุงยางอนามัย และหมวกครอบปากมดลูก จากการศึกษาทางคลินิกในผู้เข้าร่วมการวิจัย 1,183 ราย ที่มีเพศสัมพันธ์จำนวน 4,769 ครั้ง พบหญิงตั้งครรภ์จำนวน 101 ราย และพบอัตราการตั้งครรภ์จากผู้ใช้เจลคุมกำเนิดชนิดสอดช่องคลอดร้อยละ 27.5 (95% CI: 22.4%, 33.5%) อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้จากผู้ใช้เจลคุมกำเนิดชนิดสอดช่องคลอด เช่น อาการแพ้จากส่วนประกอบของตำรับ อาการคัน และรู้สึกไม่สบายในช่องคลอด ซึ่งสามารถพบได้ทั้งในผู้ใช้ยา และคู่นอน
คำสำคัญ
เจลคุมกำเนิด, เจลสอดช่องคลอด, ยาคุมกำเนิดที่ไม่ใช่ฮอร์โมน, lactic acid