บทคัดย่อ
vonoprazan เป็นยากลุ่ม potassium–competitive acid blockers (P-CABs) ได้รับการขึ้นทะเบียนในประเทศญี่ปุ่นเมื่อปี ค.ศ. 2014 และในประเทศไทยในปี ค.ศ. 2018 สำหรับการรักษาและป้องกันโรคที่เกิดจากการหลั่งกรดเกินในกระเพาะอาหาร ยามีคุณสมบัติทางเภสัชจลนศาสตร์บางประการที่แตกต่างจากยากลุ่ม proton-pump inhibitor (PPIs) คือ ระยะเวลาการออกฤทธิ์เร็วและยับยั้งการหลั่งกรดได้นานกว่า ทำให้เหมาะกับการรักษากรดไหลย้อนแบบอาการกำเริบเป็นครั้งคราว รวมถึงมีความคงตัวในกรดทำให้ไม่ถูกทำลายโดยกรดในกระเพาะอาหาร ยาถูกเปลี่ยนสภาพที่ตับโดย CYP3A4 เป็นหลักซึ่งต่างจากยากลุ่ม PPIs ที่ใช้ CYP2C19 ในการเปลี่ยนสภาพยาซึ่งมีภาวะพหุสัณฐานของยีน CYP2C19 ที่หลากหลาย ทำให้การตอบสนองต่อยา PPIs มีความแตกต่างกันในแต่ละบุคคล จากการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบและการวิเคราะห์เชิงอภิมานที่เปรียบเทียบการรักษาโดยตรงด้านประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยา vonoprazan 20 mg กับยากลุ่ม PPIs ในการรักษากรดไหลย้อน พบว่าประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยา vonoprazan 20 mg ไม่ด้อยไปกว่ายากลุ่ม PPIs แต่พบว่าในกลุ่มผู้ป่วยหลอดอาหารอักเสบอย่างรุนแรง ยา vonoprazan มีประสิทธิภาพดีกว่ายากลุ่ม PPIs อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนความปลอดภัยในการใช้ยาระหว่างยา vonoprazan และยากลุ่ม PPIs มีความใกล้เคียงกัน การวิเคราะห์ความคุ้มทุนทางเศรษฐศาสตร์ระหว่าง vonoprazan 20 mg เทียบกับ lansoprazole 30 mg ในการรักษากรดไหลย้อนแบบเฉียบพลัน สรุปว่า การใช้ยากลุ่ม P-CABs มีความคุ้มมากกว่า แต่ในปัจจุบันการศึกษาด้านนี้ค่อนข้างจำกัด จึงยังไม่สามารถสรุปในด้านความคุ้มทุนของการรักษาได้อย่างชัดเจน
คำสำคัญ
vonoprazan, ยากลุ่มยับยั้งการหลั่งกรดที่แย่งจับกับโพแทสเซียม, ยากลุ่มยับยั้งโปรตอนปั้ม, โรคกรดไหลย้อ