บทคัดย่อ
การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 ที่ก่อให้เกิดโรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง Coronavirus disease 2019 (COVID-19) ส่งผลให้มีผู้ป่วยติดเชื้อมากกว่า 185 ล้านคนและมีผู้เสียชีวิตมากกว่า 4 ล้านคนทั่วโลกภายในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2564 การระบาดของโรคติดเชื้ออุบัติใหม่ชนิดนี้ ทำให้เกิดความท้าทายที่สำคัญต่อระบบสาธารณสุขทั่วโลก และก่อให้เกิดความจำเป็นเร่งด่วนในการคิดค้นยาใหม่ที่มีประสิทธิภาพในระยะเวลาอันสั้น ความท้าทายที่สำคัญ คือสายพันธุ์ใหม่ของไวรัส สภาวะโรค รวมถึงพยาธิสรีรวิทยาและความรู้ที่จำกัดเกี่ยวกับไวรัส SARS-CoV-2 นอกจากนี้ ยาที่มีใช้อยู่ในปัจจุบันก็มีอยู่เพียงไม่กี่ชนิด อาทิเช่น remdesivir เป็นยาฉีดที่ได้รับอนุญาตสำหรับการรักษาโรค COVID-19 ในผู้ใหญ่และวัยรุ่นที่มีอายุตั้งแต่ 12 ปีที่มีอาการปอดบวมที่ต้องการออกซิเจนเสริม หรือ favipiravir ซึ่งเป็นยากินที่ถูกนำมาใช้ในการรักษาการติดเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 อีกทั้งการระบาดและแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว ความสามารถในการกลายพันธุ์ของไวรัสชนิดนี้ก็เป็นอีกปัจจัยร่วมสำคัญ ดังนั้น จึงมีความจำเป็นเร่งด่วนในการแสวงหายาเพื่อใช้ในการรักษาโรคนี้ กลไกหนึ่งในความพยายามหายารักษาการติดเชื้อนี้ คือ “Drug Repurposing” (เรียกอีกอย่างว่า “Drug Re-profiling” หรือ “Drug Repositioning”) หมายถึง กระบวนการที่นำยาที่มีใช้อยู่แล้วมาระบุข้อบ่งใช้สำหรับการรักษาแบบใหม่ วิธีการนี้ถือได้ว่าเป็นวิธีที่มีความคุ้มค่าในการใช้ยาที่มีอยู่ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด รวมถึงประหยัดค่าใช้จ่ายและลดระยะเวลาในการศึกษาระยะพรีคลินิกเมื่อเทียบกับการคิดค้นหายาใหม่ อีกทั้งยังมีความปลอดภัยเพราะเป็นยาที่มีใช้กันทั่วไปอยู่แล้วและผ่านการศึกษาทางคลินิกทั้งด้านประสิทธิภาพและความปลอดภัย จึงเหมาะสมที่จะนำมาใช้ในภาวะวิกฤติในปัจจุบัน ในบทความนี้จึงได้ทำการรวบรวมยาที่ขึ้นทะเบียนแล้วที่มีการนำมาศึกษาวิจัยใหม่ สำหรับใช้เพื่อรักษาหรือบรรเทาความรุนแรงของโรค COVID-19 ที่เกิดขึ้นต่อไป
คำสำคัญ
Coronavirus disease 2019, COVID-19, Drug Repurposing, Drug Re-profiling, Drug Repositioning
