บทคัดย่อ
โรคพยาธิเป็นปัญหาที่พบได้ทั่วโลก ซึ่งชนิดของพยาธิในแต่ละประเทศอาจมีความแตกต่างกันออกไป โดยพยาธิจัดเป็นปรสิต (parasite) อาศัยอยู่ในร่างกายมนุษย์และสัตว์ คอยแย่งอาหารในคนหรือสัตว์ พยาธิสามารถเข้าสู่ร่างกายของมนุษย์ได้หลายทาง เช่น ผ่านทางปาก (fecal-oral route) ทางผิวหนังผ่านการชอนไชเข้าทางผิวหนัง เป็นต้น ปัญหาพยาธิส่วนใหญ่มักพบในเด็ก เนื่องจากเด็กมักมีโอกาสสัมผัสดินจากการเล่น และอาจมีการเอานิ้วเข้าปากได้ง่าย การติดพยาธิที่สำคัญและพบได้บ่อยคือ การติดต่อผ่านทางดิน เนื่องจากพยาธิหลายชนิดมีวงจรชีวิตส่วนหนึ่งอยู่ในดิน โดยเฉพาะในประเทศที่กำลังพัฒนา เรียกกลุ่มพยาธิชนิดนี้ว่า soil-transmitted helminths (STHs) โดยกลุ่มพยาธิที่มักติดผ่านทางดินจะเป็นกลุ่มพยาธิตัวกลม ชนิดที่พบบ่อย ได้แก่ พยาธิไส้เดือน พยาธิแส้ม้า พยาธิปากขอ โดยยารักษาที่พบบ่อยและแนะนำในการรักษา ได้แก่ albendazole, mebendazole และ pyrantel pamoate ซึ่งมีประสิทธิภาพในการรักษาที่แตกต่างกันออกไป หากวินิจฉัยว่าเป็นพยาธิชนิดใดแล้วก็ให้ยาตามความเหมาะสมกับชนิดของพยาธิ นอกเหนือจากการให้ยาในการรักษาพยาธิแล้วการให้คำแนะนำในการปฏิบัติตัวก็เป็นสิ่งสำคัญเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการติดพยาธิอีก เช่น การสวมรองเท้า การรับประทานอาหารที่สะอาดหรือปรุงสุก การล้างมือบ่อย ๆ
