การใช้ยาเพื่อการดูแลสุขภาพเบื้องต้นด้วยตนเอง (Self-medication) เป็นแนวคิดใหม่ด้านสุขภาพ เป็นหนึ่งในกลยุทธ์การดูแลสุขภาพด้วยตนเอง (Self-Care) ซึ่งบุคคลแต่ละคนต้องมีความรับผิดชอบในการดูแลสุขภาพของตนเอง โดยเฉพาะในอาการเจ็บป่วยเล็กน้อยหรือในโรคที่ดูแลจัดการได้ด้วยตนเอง (self-manageable diseases) ได้มีการใช้กลยุทธ์นี้ในหลายประเทศ โดยเฉพาะในยุโรปและสหรัฐอเมริกา เพื่อเป็นการเสริมระบบการให้บริการสุขภาพระดับปฐมภูมิ เครื่องมือที่มีบทบาทสำคัญต่อการดูแลสุขภาพด้วยตนเองและการใช้ยาเพื่อการดูแลสุขภาพเบื้องต้นด้วยตนเอง คือ ยาที่ไม่ต้องใช้ใบสั่งยา (non-prescription medicines) หรือยาที่สามารถหาซื้อได้โดยตรง (over-the counter (OTC)) ยากลุ่มนี้เป็นยาที่มีตัวยาสำคัญที่มีข้อมูลด้านตัวยาอย่างครบถ้วนและมีความปลอดภัย ซึ่งมีความเสี่ยงที่น้อยกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับยาที่ต้องใช้ใบสั่งยา (prescription only medicines, POM) การใช้ยา OTC ที่มีประสิทธิภาพและความปลอดภัยจะช่วยลดต้นทุนการดูแลสุขภาพทั้งหมดในระบบและยังเพิ่มประสิทธิภาพของการรักษาทั้งในด้านความรวดเร็วและประสิทธิผล การใช้ยาเพื่อการดูแลสุขภาพเบื้องต้นของผู้บริโภคในชีวิตประจำวันในสังคมนั้นจะประเมินผลประโยชน์และความเสี่ยง รวมทั้งการประเมินทางเศรษฐศาสตร์ได้ยากกว่าการใช้ยาที่ต้องใช้ใบสั่งยา ซึ่งเป็นการใช้ยาที่มีลักษณะควบคุมมากกว่าไม่ว่าจะเป็นการออกใบสั่งยาหรือการจ่ายยา ดังนั้นจึงพบปัญหาในการกำหนดว่าสิ่งใดคือผลประโยชน์ที่ได้จากการใช้ยา OTC และไม่สามารถทำการวิเคราะห์เชิงปริมาณได้ง่าย จึงพบว่าการประเมินผลการใช้ยา OTC จึงเน้นแต่เรื่องความเสี่ยงมากเกินไป และละเลยในเรื่องผลประโยชน์ที่เกิดขึ้น

การใช้ยาเพื่อการดูแลสุขภาพเบื้องต้นด้วยตนเอง ,Self-medication, Self-Care, Over-the counter, OTC