บทคัดย่อ
แปะก๊วย (Ginkgo biloba L.) เป็นพืชที่มีต้นกำเนิดมาจากประเทศจีน และมีการใช้ประโยชน์มาช้านานทั้งเป็นอาหารและยา สารสำคัญจากแปะก๊วยที่มีฤทธิ์ปกป้องและบำรุงสมองคือสารที่สกัดได้จากส่วนใบ โดยมีรายงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์และการแพทย์ได้ทดสอบการรักษาผู้ป่วยโรคความจำเสื่อมด้วยสารสกัดใบแปะก๊วยในรูปแบบสารสกัดมาตรฐาน ซึ่งมีการกำหนดสารสำคัญเพื่อควบคุมคุณภาพ ประสิทธิภาพ และความปลอดภัย โดยระบุให้มีสารออกฤทธิ์กลุ่มฟลาโวนกลัยโคไซด์ (flavone glycosides) ร้อยละ 22-27 เทอร์พีนแลคโตน (terpene lactones) ร้อยละ 5-7 และต้องมีกรดกิงโกลิก (ginkgolic acids) ไม่เกิน 5 ส่วนในล้านส่วน (5 ppm) จากการรวบรวมข้อมูลงานวิจัยพบว่าการศึกษาส่วนใหญ่มักทำการทดสอบในผู้สูงวัยซึ่งเป็นกลุ่มประชากรที่มีแนวโน้มเป็นโรคความจำเสื่อมเนื่องจากอายุที่มากขึ้น อย่างไรก็ตามผลการวิจัยโดยสรุปพบว่าประสิทธิภาพของสารสกัดใบแปะก๊วยในการรักษาอาการความจำเสื่อมรวมถึงประโยชน์ในการรับประทานเพื่อการป้องกันภาวะสมองเสื่อมในประชากรทุกกลุ่มอายุยังไม่มีความชัดเจน ส่วนในด้านข้อควรระวังและความปลอดภัยพบว่าสารสกัดใบแปะก๊วยมีต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดและมีฤทธิ์ยับยั้งเอ็นไซม์ที่ทำหน้าที่เมตาบอลิซึมยาแผนปัจจุบันหลายชนิด จึงควรศึกษาข้อมูลหรือปรึกษาแพทย์ก่อนตัดสินใจรับประทาน
คำสำคัญ
แปะก๊วย, ginkgo, Ginkgo biloba, บำรุงสมอง, ความจำเสื่อม