บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
บทความการศึกษาต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์ฉบับนี้ นำเสนอการสังเคราะห์องค์ความรู้เกี่ยวกับการประยุกต์ใช้ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence: AI) ในบริการเภสัชกรรมโรงพยาบาล โดยครอบคลุมเนื้อหาตั้งแต่ภาพรวมระดับโลก พัฒนาการในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก จนถึงการวิเคราะห์สถานการณ์และช่องว่างเชิงนโยบายในประเทศไทย
เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ โดยเฉพาะการเรียนรู้ของเครื่อง (Machine Learning) และปัญญาประดิษฐ์เชิงสร้างสรรค์ (Generative AI) ได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการยกระดับบริการเภสัชกรรม ทั้งในด้านการเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงาน การจัดการสินค้าคงคลัง และงานทางคลินิก ซึ่งช่วยลดความคลาดเคลื่อนทางยา ลดระยะเวลาการทำงาน และเพิ่มความปลอดภัยให้แก่ผู้ป่วยได้อย่างมีนัยสำคัญ จากกรณีศึกษาในต่างประเทศและภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก เช่น สิงคโปร์และญี่ปุ่น พบความก้าวหน้าในการนำ AI มาใช้อย่างเป็นรูปธรรมภายใต้การสนับสนุนจากภาครัฐ
สำหรับบริบทของประเทศไทย พบว่าการใช้งานส่วนใหญ่ยังจำกัดอยู่ในงานพื้นฐานและระบบอัตโนมัติ โดยยังเผชิญอุปสรรคสำคัญ ได้แก่ โครงสร้างพื้นฐานข้อมูลสุขภาพที่กระจัดกระจาย การขาดแคลนบุคลากรที่มีทักษะด้านดิจิทัล และความไม่ชัดเจนของกรอบกฎหมายเรื่องความรับผิดชอบ (Liability) และจริยธรรม บทความนี้นำเสนอแนวทางการขับเคลื่อนการใช้งาน AI ในประเทศไทย ประกอบด้วยการสนับสนุนงานวิจัยเชิงคลินิกและเศรษฐศาสตร์ (RCTs) การพัฒนาแพลตฟอร์มข้อมูลสุขภาพมาตรฐาน การจัดตั้งพื้นที่ทดสอบนวัตกรรม (Regulatory Sandbox) และการกำหนดนโยบายการเบิกจ่ายและกฎหมายที่ชัดเจน เพื่อให้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์สามารถเสริมศักยภาพเภสัชกรในการดูแลผู้ป่วยได้อย่างยั่งยืนและมีประสิทธิภาพ
คำสำคัญ
ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence), บริการเภสัชกรรมโรงพยาบาล (Hospital Pharmacy Services), ความปลอดภัยในการใช้ยา (Medication Safety), นโยบายสาธารณสุข (Health Policy), ประเทศไทย (Thailand)