ปากกาลดน้ำหนัก หรือ ปากกาลดความอ้วน เป็นยาฉีดที่อยู่ในรูปแบบปากกา มีคุณสมบัติในการช่วยลดน้ำหนักตัวและควบคุมน้ำหนักตัว โดยตัวยาสำคัญในการออกฤทธิ์เป็นยาในกลุ่ม human glucagon-like peptide-1 (GLP-1) analog (เรียกอีกอย่างว่า GLP-1 receptor agonist) โดยส่วนใหญ่ผลิตภัณฑ์ยากลุ่มนี้ในรูปแบบยาฉีดมักผลิตออกมาในรูปแบบปากกา มีข้อบ่งใช้หลักเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 หรือเพื่อลดน้ำหนักตัวและควบคุมน้ำหนักตัวในผู้ที่มีโรคอ้วนหรือมีภาวะน้ำหนักเกินได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในบทความนี้จะให้ข้อมูลเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ยากลุ่ม GLP-1 analog ที่มีข้อบ่งใช้สำหรับลดน้ำหนักตัวและควบคุมน้ำหนักตัวในผู้ที่มีโรคอ้วนหรือมีภาวะน้ำหนักเกิน ซึ่งมักจะถูกเรียกว่า “ปากกาลดน้ำหนัก” เท่านั้น ในปัจจุบันปากกาลดน้ำหนักได้รับความนิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในประเทศไทย และมีแนวโน้มนำมาใช้ในการรักษาเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีจำหน่ายในร้านขายยา มีการใช้ทั้งในโรงพยาบาล คลินิกเวชกรรม รวมถึงคลินิกเสริมความงาม เนื่องจากให้ผลการรักษาที่ได้ประสิทธิภาพดีและเห็นผลค่อนข้างรวดเร็ว สามารถใช้ได้ง่ายและเข้าถึงผลิตภัณฑ์ได้ง่าย ด้วยเหตุนี้อาจทำให้ประชาชนบางส่วนมีการใช้ยาด้วยตนเองโดยไม่ได้รับการประเมินการใช้ยาจากแพทย์ ซึ่งอาจจะก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพรุนแรงโดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ที่มีโรคประจำตัว นอกจากนี้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ของประเทศไทยยังได้รายงานว่า พบการจำหน่ายปากกาลดความอ้วนผิดกฎหมายที่มีการแอบอ้างสรรพคุณในการลดน้ำหนัก ซึ่งก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้บริโภคอย่างร้ายแรง ดังนั้นผู้ที่ต้องการใช้ปากกาลดน้ำหนักจะต้องมีการประเมินการใช้ยาภายใต้ความดูแลของแพทย์อย่างเคร่งครัด โดยปัจจุบันปากกาลดน้ำหนักที่มีตัวยาในกลุ่ม human GLP-1 analog ที่มีการขึ้นทะเบียนอย่างถูกต้องในประเทศไทยในข้อบ่งใช้ลดน้ำหนักตัวและควบคุมน้ำหนักตัวในผู้ที่มีโรคอ้วนหรือมีภาวะน้ำหนักเกินในขณะนี้ มี 3 ตัวยาสำคัญ ได้แก่ Liraglutide ชื่อการค้า Saxenda®, Semaglutide ชื่อการค้า Wegovy®, และ Tirzepatide ชื่อการค้า Mounjaro®

ปากกาลดน้ำหนัก, GLP-1 analog, liraglutide, semaglutide, tirzepatide