บทคัดย่อ
อาการปวดศีรษะไมเกรนแบบ Menstrual migraine (MM) เป็นอาการปวดศีรษะไมเกรนที่พบได้ตั้งแต่ก่อนมีประจำเดือนเพียงไม่กี่วันจนกระทั่งอยู่ในช่วงกำลังมีประจำเดือน เนื่องจากเป็นช่วงที่มีระดับฮอร์โมนเอสโตรเจน (estrogen) ลดลงอย่างรวดเร็วซึ่งเป็นปัจจัยที่มีผลกระตุ้นการเกิด MM ได้ โดยยา frovatriptan เป็นยาในกลุ่ม triptans ที่มีการแนะนำให้ใช้สำหรับรักษา MM ได้ การศึกษาแบบวิเคราะห์อภิมานพบว่า การให้ frovatriptan ทำให้อาการ MM หายได้ไม่แตกต่างจากยาอื่นในกลุ่ม triptans แต่ลดการกลับเป็นไมเกรนซ้ำในช่วง 24 และ 48 ชั่วโมงได้เหนือกว่ายาอื่นในกลุ่มเดียวกัน (P<0.05) ตลอดจนการใช้ยา frovatriptan ขนาด 2.5 mg โดยให้วันละครั้งและวันละ 2 ครั้งสามารถป้องกันการเกิด MM ได้ดีกว่า placebo โดยการให้ frovatriptan วันละ 2 ครั้งมีผลในการป้องกันการเกิด MM ที่ดีกว่าการใช้ยาวันละครั้ง และเมื่อเปรียบเทียบการป้องกันการเกิด MM ในผู้ป่วยไมเกรนที่ได้รับยาคุมกำเนิดฮอร์โมนรวมแบบต่อเนื่องนาน 168 วันและมีการหยุดยาคุมกำเนิดเพื่อให้มีช่วงที่ estrogen ลดลงอย่างรวดเร็ว แล้วให้ frovatriptan วันละ 2 ครั้งเป็นระยะเวลา 5 วันเปรียบเทียบกับ placebo พบว่า frovatriptan ลดระดับความรุนแรงการเกิด MM ได้ดีกว่า placebo แต่หลังหยุด frovatriptan แล้วจะเกิดอาการปวดศีรษะขึ้นมาใหม่ได้ นอกจากนี้การใช้ยาสูตรผสมระหว่าง frovatriptan และ dexketoprofen ยังสามารถรักษาอาการ MM แบบเฉียบพลันได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีสัดส่วนของผู้ป่วยที่หายปวดไมเกรนภายใน 2 ชั่วโมงมากกว่าการให้ frovatriptan อย่างเดียว (P<0.05) แต่ในด้านการป้องกัน MM ที่กลับเป็นซ้ำภายใน 48 ชั่วโมงพบว่า การให้ยาแบบสูตรผสมนี้ให้ผลลัพธ์ไม่แตกต่างกับการให้ frovatriptan เพียงอย่างเดียว ดังนั้น frovatriptan จึงเป็นทางเลือกหนึ่งสำหรับป้องกันการเกิด MM ในระยะสั้น ขนาดที่แนะนำคือ 2.5 mg วันละ 1-2 ครั้ง ในช่วง 2-3 วันก่อนมีประจำเดือน และรับประทานต่อเนื่องในช่วงที่มีประจำเดือนรวมเป็นเวลา 6 วัน ส่วนการใช้รักษา MM แบบเฉียบพลัน คือ ขนาด 2.5 mg รับประทานทุก 2 ชั่วโมง และขนาดยาสูงสุดต่อวันไม่เกิน 7.5 mg/day