บทคัดย่อ
ต่อมลูกหมากโต (Benign prostatic hyperplasia -BPH) คือโรคที่ต่อมลูกหมากมีขนาดโตขึ้น เนื่องจากเซลล์เนื้อเยื่อต่อมลูกหมากมีการแบ่งตัวมากอันเป็นผลจากการเปลี่ยนฮอร์โมน Testosterone ไปเป็น Dihydro-testosterone ในเซลล์ต่อมลูกหมาก แต่ไม่ใช่เซลล์เนื้อร้าย ต่อมลูกหมากที่โตขึ้นจะไปกดทับท่อปัสสาวะที่อยู่ในต่อมลูกหมาก และไปกระตุ้นระบบประสาทอัตโนมัติ adrenergic nerve ในกระเพาะปัสสาวะทำให้ผู้ป่วยมีอาการผิดปกติในการปัสสาวะ ผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการรักษาอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายได้หลายภาวะ การดูแล-รักษาผู้ป่วยมีทั้ง การเฝ้าดูอาการผู้ป่วยไปก่อน การรักษาด้วยยา และการผ่าตัดหรือทำหัตถการ เภสัชกรชุมชนสามารถใช้เครื่องมือง่าย ๆ ที่เรียกว่า International Prostate Symptom Score (IPSS) ในการคัดกรองเบื้องต้นเพื่อประเมินว่าผู้รับบริการมีความเสี่ยงต่อการเป็นต่อมลูกหมากโตหรือไม่ และมีบทบาทในการเติมยา ติดตามผลการใช้ยาและการให้การบริบาลทางเภสัชกรรมแก่ผู้ป่วย ยาหลักที่นำมาใช้ในการรักษาผู้ป่วยคือยากลุ่ม alpha 1 blocker (เช่น Prazosin, Terazosin, Doxazosin, Alfuzosin, Tamsulosin) ที่จะลดอาการผิดปกติของการปัสสาวะ และยากลุ่ม 5 alpha reductase inhibitor (เช่น Finasteride, Dutasteride) ที่จะทำให้ขนาดของต่อมลูกหมากเล็กลง เภสัชกรชุมชนจำเป็นต้องเข้าใจกลไกการออกฤทธิ์ของยา ประสิทธิผลของยา ผลไม่พึงประสงค์จากยา และหลักการพิจารณาทางเลือกในการรักษา รวมไปถึงพัฒนาทักษะในการให้การบริบาลผู้ป่วยในบริบทของร้านยา
