บทคัดย่อ
สารช่วยทางเภสัชกรรมมีความสำคัญอย่างมากในการตั้งตำรับเภสัชภัณฑ์ จึงมีผู้สนใจคิดค้นและพัฒนาสารช่วยจากแหล่งต่าง ๆ รวมถึงปรับปรุงสมบัติให้เหมาะสมอย่างต่อเนื่อง อย่างไรก็ตามการพัฒนาสารช่วยทางเภสัชกรรมชนิดใหม่ใช้เวลาและงบประมาณสูง จึงมีแนวคิดการใช้หรือผสมสารช่วยหลายชนิดร่วมกันหรือปรับปรุงสารช่วยเดิม เพื่อให้มีสมบัติตามต้องการและลดค่าใช้จ่ายหรือต้นทุนการผลิต ด้วยเหตุนี้ในปัจจุบันจึงมีการนำสารช่วยทางเภสัชกรรมที่เตรียมผ่านกระบวนการร่วมหรือการปรับปรุงสมบัติทางกายภาพมาใช้ในอุตสาหกรรมการผลิตยาเพิ่มขึ้น เช่น สารช่วยที่เตรียมด้วยกระบวนการร่วมสำหรับการตอกโดยตรง (direct compression) และการเตรียมยาเม็ดแตกตัวในปาก (oral disintegrating tablets) เป็นต้น องค์ความรู้ด้านอนุภาคศาสตร์และวิศวกรรมศาสตร์มีส่วนช่วยอย่างมากในการพัฒนาและปรับปรุงสมบัติของสารช่วยทางเภสัชกรรมเพื่อให้มีสมบัติตามที่ผู้พัฒนาตำรับต้องการ และรองรับการผลิตยาเม็ดทั้งรูปแบบปกติและแบบควบคุมการปลดปล่อยยาได้ ซึ่งสารช่วยที่ผ่านกระบวนการจะมีสมบัติที่ดีขึ้น เช่น การไหล ความสามารถในการตอกอัดเป็นเม็ดยา ระยะเวลาการแตกตัวที่เร็วขึ้น ลดการเกิดปฏิกิริยาเคมีกับยาหรือสารช่วยอื่น โดยในบทความนี้จะรวบรวมข้อมูลของสารช่วยทางเภสัชกรรมที่เตรียมด้วยกระบวนการร่วมเพื่อการพัฒนากระบวนการผลิตและสมบัติของยาเม็ด