บทความวิชาการ
Chemotherapy dosing in special populations: Amputees and obese patients
ชื่อบทความ Chemotherapy dosing in special populations: Amputees and obese patients
ผู้เขียนบทความ ภญ.ณฐพร สารโกศล
สถาบันหลัก โรงพยาบาลกรุงเทพ สำนักงานใหญ่
รหัสกิจกรรม 4001-1-000-005-12-2560
ผู้ผลิตบทความ โรงพยาบาลกรุงเทพ สำนักงานใหญ่
การเผยแพร่บทความ ผู้ประกอบวิชาชีพทุกคน 
วันที่ได้รับการรับรอง 25 ธ.ค. 2560
วันที่หมดอายุ 24 ธ.ค. 2561
หน่วยกิตการศึกษาต่อเนื่อง 3.5 หน่วยกิต
บทคัดย่อ
ยาเคมีบำบัดจัดเป็นยาที่มีความเสี่ยงสูง เนื่องจากเป็นยาที่มีพิษต่อเซลล์ ทั้งเซลล์ปกติและเซลล์มะเร็ง ในการคำนวณขนาดยากลุ่มนี้ จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องพิจารณาให้เหมาะสมแก่ผู้ป่วยแต่ละราย การคำนวณขนาดยาโดยคำนวณจากพื้นที่ผิวของร่างกายแม้จะยังมีข้อจำกัดในด้านความแตกต่างของ Physiology ของผู้ป่วยแต่ละราย แต่ก็ยังเป็นที่นิยมและยอมรับในปัจจุบัน กลุ่มผู้ป่วยบางกลุ่ม เช่น ผู้ป่วยที่อ้วน และ ผู้ป่วยที่สูญเสียอวัยวะแขน-ขา จำเป็นต้องพิจารณาการคำนวณขนาดยาเคมีบำบัดโดยใช้พื้นที่ผิวของร่างกายเป็นพิเศษ เพื่อให้มั่นใจว่าขนาดยาที่ผู้ป่วยได้รับเหมาะสมในการรักษา โดยที่กลุ่มผู้ป่วยที่อ้วนนั้น ทาง American Society of Clinical Oncology (ASCO) นั้นได้ออกแนวทางในการคำนวณขนาดยาสำหรับผู้ป่วยกลุ่มนี้ไว้ในปี ค.ศ. 2012 ว่าหากเป้าหมายในการรักษามะเร็งของผู้ป่วย คือ หายขาด (Curative intent) การคำนวณพื้นที่ผิวของร่างกายควรใช้น้ำหนักจริงของผู้ป่วย เพื่อป้องกันการได้รับยาต่ำกว่าขนาดในการรักษา ยกเว้น รายการยาบางรายการที่ยังคงมีขนาดยาสูงสุด และ ขนาดยาคงที่ในผู้ป่วยทุกราย (Vincristine injection, Bleomycin injection, Carboplatin injection) และสำหรับผู้ป่วยที่สูญเสียอวัยวะแขน-ขานั้น ในการคำนวณขนาดยาโดยใช้พื้นที่ผิวของร่างกาย มีการคำนวณขนาดยาเคมีบำบัดโดยใช้น้ำหนักก่อนสูญเสียอวัยวะ และมีการปรับลดขนาดยาโดยหักลบสัดส่วนน้ำหนักของอวัยวะที่เสียไป และ หักลบสัดส่วนของพื้นที่ผิวของอวัยวะที่เสียไป แต่ปัจจุบันนี้ก็ยังไม่มีหลักฐานยืนยันแน่ชัดว่าควรใช้วิธีใด ทั้งนี้ไม่ว่าจะเป็นการคำนวณขนาดยาโดยใช้น้ำหนักจริงของผู้ป่วยที่อ้วน หรือ การหักลบพื้นที่ผิว/สัดส่วนน้ำหนักของอวัยวะที่เสียไปในการคำนวณขนาดยาเคมีบำบัดสำหรับกลุ่มผู้ป่วยเฉพาะ ก็ยังคงต้องอาศัย Clinical judgment สำหรับผู้ป่วยแต่ละรายเช่นเดิม
คำสำคัญ
Chemotherapy dosing, Amputees, obese patients