บทคัดย่อ
ในช่วงสิบปีที่ผ่านมา เริ่มพบการใช้สารออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาทชนิดใหม่ (New Psychoactive Substances-NPS) อย่างแพร่หลายโดยเฉพาะประเทศในสหภาพยุโรปและสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นสารที่มีสูตรโครงสร้างทางเคมีแตกต่างจากยาเสพติดที่ถูกควบคุม ทำให้อยู่นอกเหนือการเป็นยาเสพติดตามกฎหมายมีการโฆษณาค้าขายหลายช่องทาง โดยเฉพาะทางอินเตอร์เน็ตและมีหลายเว็บไซด์มีการเผยแพร่ข้อมูลอย่างละเอียด ตั้งแต่สาร NPS ชนิดต่างๆ โอ้อวดสรรพคุณซึ่งไม่เป็นความจริง บอกวิธีการเสพ เสนอขายในลักษณะของชื่อเรียกที่เป็นสิ่งของถูกกฎหมาย เช่น เกลืออาบน้ำ (bath salts) ธูปหอมน้ำหอมสมุนไพร เป็นต้น จูงใจให้กลุ่มเป้าหมายที่เป็นวัยรุ่นมีการรับรู้อย่างไม่ถูกต้อง ทำให้เข้าใจว่าเป็นสารเสพติดทางเลือกใหม่ที่ไม่ผิดกฎหมาย มีความปลอดภัยและไม่เป็นอันตรายในการใช้ทั้งๆ ที่ อันตรายจากการเสพสาร NPS ก่อให้เกิดผลเสียเช่นเดียวกับยาเสพติดที่ผิดกฎหมาย และอาจเกิดอันตรายรุนแรงแบบไม่สามารถคาดการณ์ได้ การศึกษาถึงผลข้างเคียงหรือความเป็นพิษจากการใช้สาร NPS ในระยะสั้นหรือระยะยาวมีน้อยมากหรือไม่มีเลยส่วนผสมสาร NPS ที่มีขายก็ไม่แน่นอน จึงเสี่ยงต่อการได้ยาเกินขนาดจนเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ในขณะที่หน่วยงานด้านควบคุมป้องกันยาเสพติดยังขาดความรู้ ความเข้าใจและก้าวไม่ทันสถานการณ์กับสารเหล่านี้ ทำให้การแพร่ระบาดของ NPS ขยายตัวอย่างรวดเร็วและยากต่อการควบคุมป้องกัน