บทความวิชาการ
เทียนตากบ...สมุนไพรในตำรายาไทย
ชื่อบทความ เทียนตากบ...สมุนไพรในตำรายาไทย
ผู้เขียนบทความ ภญ.กฤติยา ไชยนอก
สถาบันหลัก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
รหัสกิจกรรม 1002-1-000-006-07-2560
ผู้ผลิตบทความ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
การเผยแพร่บทความ เฉพาะสมาชิกผู้ผลิตบทความ  
วันที่ได้รับการรับรอง 27 ก.ค. 2560
วันที่หมดอายุ 26 ก.ค. 2561
หน่วยกิตการศึกษาต่อเนื่อง 3 หน่วยกิต
บทคัดย่อ
เทียนตากบ (Caraway) เป็นสมุนไพรที่ใช้ในยาไทยหลายตำรับ ส่วนที่ใช้คือเมล็ด ซึ่งมีสรรพคุณแก้ธาตุกำเริบ หย่อน พิการ ขับลมในลำไส้และกระเพาะอาหารให้ผายเรอ แก้กระเพาะอาหารพิการ สารสำคัญที่พบในเมล็ดเป็นสารในกลุ่มน้ำมันหอมระเหย การศึกษาฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาพบว่าเทียนตากบมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านมะเร็ง ต้านเบาหวาน ลดระดับไขมันในเลือด ขับปัสสาวะ ต้านการอักเสบ และต้านจุลชีพ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการศึกษาในระดับเซลล์และสัตว์ทดลอง สำหรับการศึกษาทางคลินิกพบว่าเทียนตากบมีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการอาหารไม่ย่อย ภาวะลำไส้แปรปรวน และช่วยลดน้ำหนักได้แต่การศึกษายังมีจำนวนน้อย สำหรับการศึกษาความเป็นพิษพบว่า น้ำมันหอมระเหยและสารสกัดจากเมล็ดเทียนตากบค่อนข้างมีพิษ โดยเฉพาะสาร (+)-carvone ซึ่งทางองค์การอนามัยโลก กำหนดว่าขนาดที่ปลอดภัยในการรับประทานสำหรับสาร (+)-carvone คือ 0 - 1 มก./กก./วัน และควรหลีกเลี่ยงการใช้ในสตรีมีครรภ์ และเด็กที่อายุต่ำกว่า 1 ปี เนื่องจากยังขาดข้อมูลความปลอดภัยสำหรับการใช้ในคนกลุ่มนี้ นอกจากนี้ควรระมัดระวังการใช้ร่วมกับยารักษาวัณโรค เพราะเทียนตากบอาจเกิดอันตรกิริยา (drug interaction) กับยาดังกล่าวได้
คำสำคัญ
เทียนตากบ, Caraway, Carum carvi L., น้ำมันหอมระเหย, (+)-carvone