บทความวิชาการ
โครงการประกันคุณภาพยา และ GREEN BOOK
ชื่อบทความ โครงการประกันคุณภาพยา และ GREEN BOOK
ผู้เขียนบทความ ภก.สมศักดิ์ สุนทรพาณิชย์
สถาบันหลัก กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
รหัสกิจกรรม 3002-1-000-005-12-2559
ผู้ผลิตบทความ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
การเผยแพร่บทความ ผู้ประกอบวิชาชีพทุกคน 
วันที่ได้รับการรับรอง 30 ธ.ค. 2559
วันที่หมดอายุ 29 ธ.ค. 2560
หน่วยกิตการศึกษาต่อเนื่อง 2 หน่วยกิต
บทคัดย่อ
ยาเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ค่าใช้จ่ายด้านการรักษาพยาบาลของประเทศสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง และราคายาที่สูงเป็นอุปสรรคที่สำคัญต่อการเข้าถึงยาของประชาขน ในกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้ว เช่น สหรัฐอเมริกา มีสัดส่วนค่าใช้จ่ายด้านยาต่อค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพเพียงร้อยละ 10 ถึง 20 โดยเป็นการใช้ยาสามัญ (generic drug) ร้อยละ 78 และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น สำหรับประเทศไทย แม้ว่าจะมีราคากลางยาและมาตรการการจัดซื้อยาร่วมกัน แต่ค่าใช้จ่ายด้านยาต่อค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพโดยรวม ยังคงมีสัดส่วนสูงขึ้น จากร้อยละ 30 ในปี 2541 เป็นร้อยละ 46 ในปี 2551 สาเหตุสำคัญคือการขาดความเชื่อมั่นในคุณภาพของยาสามัญ แม้ว่าจะมีระบบการควบคุมคุณภาพตามกฎหมายเพื่อควบคุมคุณภาพยาภายในประเทศ เช่น การควบคุมการขึ้นทะเบียนตำรับยา การกำหนดรายละเอียดเกี่ยวกับหลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการผลิต (Good Manufacturing Practice, GMP) จากนโยบายรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง มาตรการเกี่ยวกับระบบบริหารเวชภัณฑ์ การเบิกจ่ายค่าตรวจวินิจฉัย และค่าบริการทางการแพทย์ นโยบายแห่งชาติด้านยา พ.ศ. 2554 และยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบยาแห่งชาติ พ.ศ. 2554 – 2559 มีการส่งเสริมการใช้ยาในบัญชียาหลักแห่งชาติและยาสามัญ โดยกลไกด้านประกันคุณภาพยาสามัญเป็นส่วนสำคัญที่จะสร้างความมั่นใจให้แก่ผู้สั่งใช้ยาและประชาชน ซึ่งจะนำไปสู่เป้าหมายในการเพิ่มมูลค่าการใช้ยาในบัญชียาหลักแห่งชาติและยาสามัญต่อไป กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์โดยสำนักยาและวัตถุเสพติด และศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ มีภารกิจในการตรวจวิเคราะห์ เฝ้าระวัง ติดตาม และประเมินคุณภาพเภสัชภัณฑ์ ได้ดำเนินการ “โครงการประกันคุณภาพยา” หรือชื่อเดิม “โครงการสร้างหลักประกันคุณภาพและมาตรฐานบริการด้านยา” โดยเป็นการดำเนินการเชิงรุกตั้งแต่ปี 2545 ต่อเนื่องทุกปีจนถึงปัจจุบัน ซึ่งแรกเริ่มโครงการมาจากรัฐบาลในขณะนั้นมีนโยบาย “หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า” กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์จึงดำเนินโครงการเพื่อสะท้อนสถานการณ์คุณภาพผลิตภัณฑ์ยาตามชื่อสามัญ (generic name) และตอบคำถามสาธารณะเกี่ยวกับคุณภาพยาสามัญ (generic drugs)
คำสำคัญ
โครงการประกันคุณภาพยา GREENBOOK