บทคัดย่อ
แนวคิดทางธุรกิจเริ่มจากที่การทำธุรกิจในอดีตซึ่งเรียกได้ว่ายุคอุตสาหกรรมมีการพัฒนาระบบผลิตเพื่อให้ต้นทุนการผลิตต่ำที่สุด (Production concept) และยุคต่อมาเป็นแนวคิดการตลาดที่เน้นความต้องการของลูกค้าเป็นหลัก (Consumer centric) เพราะสินค้าต้นทุนต่ำอย่างเดียวก็ไม่เพียงพอกับความต้องการลูกค้าที่เปลี่ยนไป แต่อย่างไรก็ตาม พัฒนาการของแนวคิดทางการตลาด 3.0 ก็เกิดขึ้นว่าแนวคิดทางการตลาดอาจจะไม่เพียงพอ เนื่องจากการที่ลูกค้าเกิดความพอใจและองค์กรเกิดรายได้เป็นมุมมองในการทำธุรกิจเท่านั้น ในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของสังคมจึงต้องมีการพิจารณาถึงสังคมและสภาพแวดล้อมด้วย จึงเกิดแนวคิดองการตลาดเพื่อสังคม (Societal Marketing Concept) การพัฒนาแนวคิดเกิดจากการเรียนรู้จากประสบการณ์ว่า นอกจากส่วนประสมทางการตลาดและการรับผิดชอบต่อสังคมแล้วการสร้างความสัมพันธ์กับลูกค้าและฝ่ายต่างๆเป็นสิ่งที่สำคัญ การสร้างการตลาดภายในองค์กรก็เป็นสิ่งสำคัญด้วยเช่นกันทำให้เกิดแนวความคิดของ Holistic Marketing ที่เสมือนจะบอกว่าต้องทำทุกอย่างครบทั้ง 4 มิติ จะว่าไปแล้ว แนวคิดทางการตลาดของ Holistic Marketing นี้เองที่ทำให้เกิดการเรียกที่ง่ายขึ้นว่าเป็น Marketing 3.0 ซึ่งเป็นมุมมองว่า ถ้าได้ทั้งหมดอย่างที่กล่าวมาก็จะทำให้องค์กรกลายเป็นองค์กรที่สามารถสร้างได้ถึงระดับ Human Spirit คือลูกค้ามีความผูกพันกับองค์กรถึงขั้นจิตวิญญาณ ในขณะที่ Marketing 1.0 เป็นการเน้นคุณภาพของสินค้า และ Marketing 2.0 เป็นการตลาด ที่เน้นถึงความต้องการของลูกค้าเป็นหลัก เท่านั้น เพื่อเป็นการไม่ตกกระแส Marketing 3.0 ในวงการเภสัชกรรมโดยเฉพาะเภสัชกรรมการตลาดในต่างประเทศ ก็เริ่มดำเนินการนำแนวคิด Marketing 3.0 มาประยุกต์ใช้ในบริบทของอุตสาหกรรมยาเช่นเดียวกันซึ่งเรียกกันว่า Pharma 3.0