บทคัดย่อ
การศึกษาคุณลักษณะของประชากรกลุ่มเป้าหมายที่มีขนาดใหญ่ จำเป็นต้องมีการเลือกตัวอย่างมาทำการศึกษาเนื่องจากเป็นเรื่องยากที่จะตรวจสอบทุกหน่วยของประชากร ดังนั้นจำเป็นต้องมีวิธีการเลือกตัวอย่างที่ดีพอ เพื่อให้ได้ตัวอย่างที่เป็นตัวแทนของประชากรเป้าหมายอย่างแท้จริง ทำให้ผลการศึกษาที่ดำเนินการในตัวอย่างที่เลือกมานั้น สะท้อนถึงคุณลักษณะของประชากรทั้งหมด บทความนี้กล่าวถึงวิธีการเลือกตัวอย่างชนิดต่าง ๆ ทั้งชนิดที่ออกแบบมาโดยอิงหลักความน่าจะเป็นทางสถิติ และชนิดที่ไม่ได้อิงหลักสถิติดังกล่าว วิธีการเลือกตัวอย่างที่อาศัยหลักความน่าจะเป็นได้แก่ วิธีการเลือกสุ่มอย่างง่ายทั้งการเลือกสุ่มตัวอย่างจากตารางสุ่มตัวอย่างและการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูปช่วยในการเลือกตัวอย่างแบบสุ่ม วิธีการเลือกตัวอย่างแบบชั้นภูมิ วิธีการเลือกตัวอย่างแบบเป็นระบบ และวิธีการเลือกตัวอย่างแบบจัดกลุ่ม สำหรับวิธีการเลือกตัวอย่างที่ไม่อิงหลักความน่าจะเป็นทางสถิติได้แก่การเลือกตัวอย่างเป็นกรณีศึกษา การเลือกตัวอย่างตามความสะดวก การเลือกตัวอย่างโดยอาศัยการตัดสินใจ การเลือกตัวอย่างด้วยเครื่องกล การเลือกตัวอย่างแบบสัดส่วน และการเลือกตัวอย่างแบบอ้างอิง การเลือกใช้วิธีใดวิธีหนึ่งในการเลือกตัวอย่างมาศึกษาขึ้นอยู่กับรูปแบบของงานวิจัยที่ทำการศึกษา คุณสมบัติของประชากรที่ศึกษา ระดับความถูกต้องแม่นยำของการศึกษาที่ต้องการ เวลาที่ต้องใช้ในการศึกษา ตลอดจนงบประมาณที่มี