บทคัดย่อ
แอมเฟตามีน เป็นยาที่ออกฤทธิ์ต่อประสาทส่วนกลาง แต่เดิมใช้ในการบำบัดโรคสมาธิสั้น และโรคลมหลับ (Narcolepsy) และต่อมาได้ถูกพัฒนามาเป็นยาแผนปัจจุบัน มีการนำยาแอมเฟตามีนไปใช้ผิดวัตถุประสงค์ เช่น ใช้ในการกระตุ้นให้สมองตื่นตัว และสามารถทำงานได้ยาวนานขึ้น แต่อย่างไรก็ดี การใช้ยาดังกล่าวส่งผลเสียต่อสุขภาพกาย และสุขภาพจิต เกิดการติดยา นอกจากนี้ยังส่งผลเสียต่อระบบประสาท เช่น มีอาการสับสน การตอบสนองต่อสิ่งเร้าผิดปกติ เกิดอาการชักกระตุก ปวดกล้ามเนื้อ อีกทั้งยังอาจส่งผลต่อการทำงานของหัวใจ เกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ หัวใจเต้นเร็ว ปัสสาวะขัด ปวดเบ่งเวลาปัสสาวะ ฯลฯ จึงมีการรณรงค์และออกกฎหมายในเรื่องการใช้ยาแอมเฟตตามีนผิดวัตถุประสงค์ขึ้น ซึ่งแอมเฟตตามีนจัดเป็นยาเสพติดให้โทษ ประเภทที่ 1 ตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 แอมเฟตามีนและสารที่คล้ายแอมเฟตามีน แม้ว่าจะมีความแตกต่างในทางเภสัชวิทยา แต่รูปแบบการใช้ การเสพติด และภาวะเป็นพิษจะคล้ายคลึงกัน เช่นเดียวกันกับแนวทางการรักษาในปัจจุบันซึ่งมีการรักษาหลายทาง การรักษาด้วยยานั้นจะเป็นการรักษาตามผลที่เกิดขึ้นจากแอมเฟตามีนและสารที่คล้ายแอมเฟตามีน อาจจำเป็นจะต้องมีวิธีการรักษาทางอื่นร่วมด้วยตามลักษณะอาการ เช่น การรักษาด้วยไฟฟ้า ECT หรือการใช้จิตบำบัด เป็นต้น
คำสำคัญ
ยาเสพติด, amphetamine, amphetamine-like, disorder, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disor