สแตนเลสเป็นวัสดุที่ใช้โดยทั่วไปในอุตสาหกรรมยา ด้วยคุณสมบัติที่เหมาะสมหลายประการ โดยสแตนเลสแบ่งออกเป็น 5 กลุ่มตามโครงสร้าง คือ austenitic, ferritic, martensitic, duplex และเพิ่มความแข็งโดยการตกผลึก ซึ่งที่นิยมใช้ในอุตสาหกรรมยาคือสแตนเลสกลุ่ม austenitic ได้แก่ 304, 304L, 316 และ 316L แต่ละชนิดมีส่วนประกอบทางเคมีที่ต่างกัน เช่น chromium, molybdenum, nickel, carbon เป็นต้น ทำให้สแตนเลสแต่ละชนิดมีคุณสมบัติที่ต่างกัน และเหมาะกับงานที่ต่างกัน เช่น สแตนเลส 316 ต้านทานการกัดกร่อนได้ดีกว่า 304 และ L หมายถึง low-carbon จึงเหมาะกับงานที่ต้องเชื่อมด้วยอุณหภูมิสูง สแตนเลสสามารถเกิด chromium-oxide เกิดเป็นชั้นบาง ๆ ที่สามารถต้านทานการกัดกร่อนได้ดีที่เรียกว่า passive layer ซึ่ง surface finish มีความสำคัญสำหรับ wetted stainless steel ซึ่ง surface finish มี 2 แบบคือ mechanical polishing และ electropolishing โดย electropolishing จะให้ค่า roughness average (Ra) ที่น้อยกว่า พื้นผิวจึงมีความเรียบเนียนกว่า พื้นผิวที่เรียบเนียนจะทำให้เชื้อจุลินทรีย์เกาะอยู่บนพื้นผิวได้ยากกว่า การกัดกร่อนของสแตเลสเกิดได้จากทั้งกระบวนการเชิงกล หรือทางเคมี ทำให้ชั้น passive layer บนพื้นผิวได้รับความเสียหาย การกัดกร่อนแบ่งเป็น 2 ประเภท : uniform corrosion และ localized corrosion เกิดเป็น rough และ pitting การฟื้นฟูสแตนเลสสามารถทำได้เพื่อรักษาหรือทำให้ชั้น passive layer เกิดขึ้นมาใหม่ เช่น acid wash, passivation, electropolishing เป็นต้น ดังนั้นการพิจารณาใดๆ ที่เกี่ยวข้องกับสแตนเลส จึงต้องมีความเข้าใจในคุณสมบัติของสแตนเลส ผลิตภัณฑ์ยา กระบวนการ และปัจจัยสิ่งแวดล้อมอื่นๆ และตัดสินใจบนพื้นฐานของการสร้าง และการรักษา passive layer ของ chromium oxide ของสแตนเลส เพื่อให้การเลือก การใช้ และการบำรุงรักษาสแตนเลส เป็นไปอย่างเหมาะสม

สแตนเลส, stainless steel, 304, 316, passive layer, passivation, electropolishing, surface finish