บทคัดย่อ
โซฟอสบูเวียร์เป็นยาต้านไวรัสตับอักเสบซีซึ่งได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาในการใช้รักษาภาวะตับอักเสบเรื้อรังจากเชื้อไวรัสตับอักเสบซีโดยใช้ร่วมกับยาขนานอื่นที่เป็นการรักษามาตรฐาน คืออินเตอร์เฟอรอนและไรบาไวริน และการใช้ร่วมกับยาต้านไวรัสกลุ่มใหม่ที่ไม่ใช่อินเตอร์เฟอรอน จากคุณสมบัติยาที่มีโครงสร้างเป็น nucleotide analog ยับยั้ง HCV NS5B polymerase ทำให้การแบ่งตัวของไวรัสยุติลงและไม่มีการเพิ่มจำนวน ยาดูดซึมได้เร็วโดยยาที่ดูดซึมจะเปลี่ยนเป็นเมทาโบไลท์ คือ GS-331007ยามีค่าครึ่งชีวิต 0.4 ชม ส่วนเมทาโบไลท์มีค่าครึ่งชีวิต 27 ชม. กระบวนการขจัดยาคือยาจะเปลี่ยนเป็นเมทาโบไลท์และขจัดออกทางไตเป็นหลัก (เมทาโบไลท์ขับออกทางปัสสาวะร้อยละ 78) ไม่ต้องมีการปรับขนาดยาในผู้ป่วยโรคตับหรือไตบกพร่องน้อยถึงปานกลาง แต่ยังไม่มีการศึกษาในผู้ป่วยที่มีการทำงานของตับและไตบกพร่องรุนแรงจากการศึกษาทางคลินิกหลายการศึกษา ทำให้ยืนยันถึงประสิทธิภาพในการรักษาภาวะตับอักเสบจากเชื้อไวรัสตับอักเสบซี ทั้งการใช้ร่วมกับยาที่เป็นการรักษามาตรฐาน และการใช้ร่วมกับยาต้านไวรัสกลุ่มใหม่ สำหรับอาการไม่พึงประสงค์ที่พบบ่อยคืออาการอ่อนแรง และส่วนใหญ่จะเป็นอาการไม่พึงประสงค์จากยาในสูตรที่ใช้ร่วมกัน อัตราการดื้อยาของยาโซฟอสบูเวียร์พบน้อยเพราะตำแหน่งเป้าหมายของยาจะเป็นส่วนที่ไวรัสค่อนข้างเปลี่ยนแปลงยาก เมื่อพิจารณาด้านอันตรกิริยาของยา เนื่องจากโซฟอสบูเวียร์เป็นสารที่จับกับ P-glycoprotein (P-gp) และbreast cancer resistance protein (BCRP) ดังนั้น ยาที่กระตุ้นการทำงานของ P-gp ในลำไส้ (เช่น ไรแฟมฟิซิน หรือ St. John’s wort) อาจจะลดระดับความเข้มข้นของยาในเลือดได้ ทำให้ลดผลการรักษาเนื่องจากปริมาณยาในร่างกายน้อย ดังนั้นจึงไม่แนะนำให้รับประทานร่วมกับยาที่มีคุณสมบัติดังกล่าวจากข้อมูลคุณสมบัติของยาและการศึกษาทางคลินิกที่ผ่านมาจะเห็นว่า ยาโซฟอสบูเวียร์เป็นยาที่น่าสนที่จะใช้เป็นทางเลือกหนึ่งของการรักษาโรคตับอักเสบจากไวรัสซี โดยสามารถใช้ร่วมกับยาดั้งเดิมคืออินเตอร์เฟอรอนและไรบาไวรินหรือสามารถใช้ร่วมกับยาต้านไวรัสรุ่นใหม่กรณีที่ไม่สามารถใช้สูตรยาอินเตอร์เฟอรอนและยาไรบาไวริน นับเป็นการเพิ่มโอกาสการรักษาให้ผู้ป่วยโรคนี้ให้มีทางเลือกอื่นมากขึ้น
คำสำคัญ
โซฟอสบูเวียร์, ไวรัสตับอักเสบซี, การรักษา, โรคไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรัง